U moet opnieuw geboren worden!

In het Evangelie naar Johannes vinden we verschillende gesprekken van de Heere
Jezus met afzonderlijke mensen. Zo is Hij in hoofdstuk 4 in gesprek met de
Samaritaanse vrouw. Deze vrouw stond bekend om haar zondige levensstijl. Ze had
vijf mannen gehad, en van de man met wie zij nu samenwoonde, zegt Jezus heel
direct: ‘Die gij nu hebt is, uw man niet’. Immers, ‘met iemand getrouwd’ zijn is zeker
niet hetzelfde als ‘met iemand samenwonen’ … Maar wat is de boodschap van
Johannes 4? Dat de boodschap van het Evangelie ook voor ‘slechte’ mensen bedoeld
is. Al ben je zo slecht als deze vrouw, u / jij kunt opnieuw geboren worden!

Maar in Johannes 3 is de Heere Jezus in gesprek met Nicodémus. Nicodémus was een
vooraanstaand theoloog: dé leraar van Israël (vs10). En je kunt wel aannemen dat
Nicodémus zeer nauwgezet leefde.
Nicodémus kwam ’s nachts bij de Heere Jezus. Waarschijnlijk omdat hij niet door de
mensen gezien wilde worden. Maar zijn belangstelling voor de Heere Jezus lijkt
oprecht te zijn. Immers: hij begint het gesprek met een uitdrukkelijk compliment:
‘Rabbi, wij weten, dat Gij zijt een Leraar van God gekomen, want niemand kan deze
tekenen doen, die Gij doet, zo God met Hem niet is.’ (vs2)
Nicodémus was heel direct. Maar de Heere Jezus is nog veel directer! Ik denk dat
Nicodémus vragen wilde stellen over het (toekomstige) Koninkrijk. Maar de Heere
Jezus is hem voor, en zegt: ‘Tenzij dat iemand wederom geboren worde, hij kan het
Koninkrijk Gods niet zien.’ (vs3) Dat ‘zien’ heeft de betekenis van ‘onderscheiden’.
Ik geef het wat vereenvoudigd weer, maar eigenlijk zegt de Heere Jezus: Nicodémus,
je meent iets te kunnen zeggen over het Koninkrijk en de geestelijke dingen, maar je
weet niets! Je kunt er geen zinnig woord over zeggen. Je kunt het Koninkrijk van
God niet onderscheiden (vs3), laat staan binnengaan (vs5)!
Hier ligt een belangrijke les voor ons. We zagen zojuist: de ‘slechtste’ man of vrouw
kàn opnieuw geboren worden. Maar nu zien we: zelfs de ‘beste’ onder ons móet
opnieuw geboren worden. Ook de theoloog! Ook de morele of nette mens! Ook u, die
zoveel kennis van de Bijbel bezit. Ook u, die dagelijks zo goed mogelijk probeert te
leven. Ook u, die anderen leert. Eenvoudigweg: ook u!
Nicodémus lijkt het niet te snappen. Dus vraagt hij: ‘Hoe kan een mens geboren
worden, nu oud zijnde? Kan hij ook andermaal in zijner moeders buik ingaan, en
geboren worden?’ (vs4) Nee, dat bedoelt de Heere Jezus niet. Het Griekse woordje
voor ‘wederom’ betekent: op een heel nieuwe wijze! En trouwens, al zou je duizend
keer op de natuurlijke wijze uit je moeder geboren worden: het zal je niet baten.
Want, zegt de Heere Jezus: ‘Hetgeen uit het vlees geboren is, dat is vlees; (…).’
Zondige mensen brengen zondige kinderen voort. Al word je duizend keer verwekt
door een zondige vader, en geboren uit een zondige moeder: je wordt geboren als
‘vlees’. En ‘vlees’ onderwerpt zich niet aan de wet van God.
2
Maar wat bedoelt de Heere Jezus dan wel? Een geboorte op een heel nieuwe wijze,
vanuit een andere Bron: een geboorte ‘uit water en Geest’ (vs5). Water is in de Bijbel
(vrijwel) altijd een beeld van het Woord (Ef5:26). En ‘Geest’ doelt op de Heilige
Geest.
Het water van het Woord (van het Evangelie) wordt over mensen uitgegoten. Dat is
één. De Heilige Geest past het (gepredikte) Woord toe op harten van mensen. Dat is
twee. Dat betekent concreet dat de Heilige Geest ons stenen hart wegneemt, en ons
een nieuw hart geeft. Dàt is wedergeboorte.
Nicodémus vindt het allemaal niet eenvoudig. Daarom vraagt hij: ‘Hoe kunnen deze
dingen geschieden?’ (vs9) Nu, zouden wij kunnen zeggen, open je Bijbel, en lees
Jeremia 31 en Ezechiël 36! Daar worden ‘deze dingen’ beschreven. ‘Zijt gij de leraar
van Israël en weet gij deze dingen niet?’ (vs10) Zijn reactie bewijst wel dat een
natuurlijk mens van de geestelijke dingen niets begrijpt. Hij praat er hoogstens óver,
maar hij praat er niet uit. Verder bewijst zijn reactie dat de natuurlijke mens liever
bepaalde Bijbelgedeelten overslaat.
Wedergeboorte is het werk van de Heilige Geest. Maar let eens op vers 7:
‘Verwondert u niet, dat Ik u gezegd heb: Gijlieden moet wederom geboren worden.’
Gijlieden moet … Daarin ligt een appel, een oproep, aan ons adres. Wedergeboorte is
het werk van Gods Geest, maar dat betekent niet dat u maar moet afwachten tot er
iets bijzonders in uw leven gebeurt! In het Evangelie naar Johannes maakt de Heilige
Geest ons ook duidelijk hoe de wedergeboorte vanuit onze kant gezien verkregen kan
worden.
Bent u er inmiddels van overtuigd dat u opnieuw geboren moet worden? Omdat u een
zondig hart hebt, een hart dat van God af is gericht, in plaats van naar God toe! Hoor
het Evangelie: ‘Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren
Zoon gegeven heeft, opdat een iegelijk die in Hem gelooft, niet verderve, maar het
eeuwige leven hebbe.’ (vs16)
Dit Woord mag ik door middel van deze meditatie over u uitgieten. God heeft Zijn
Zoon niet gespaard! Ik mag u oproepen tot geloof in de Heere Jezus. Hij werd op het
kruishout van Golgotha tot zonde gemaakt. Hij heeft op het kruishout van Golgotha
de zonden van alle gelovigen van alle tijden en plaatsen in Zijn lichaam gedragen!
Zie je een zondaar tot geloof komen? Weet dan dat de Heilige Geest aan het baren is!
Je ziet Hem niet, je hoort Hem niet, maar toch … Zoals de Bijbel zegt: ‘De wind
blaast, waarheen hij wil, en gij hoort zijn geluid; maar gij weet niet, vanwaar hij
komt, en waar hij heen gaat; alzo is een iegelijk, die uit de Geest geboren is.’ (vs8)
Bent u uit de Geest geboren? Dan vertoont u het karakter van de Geest (vs6). En God
zij dank: eenmaal zult u het Koninkrijk beërven!
Montfoort, ds. P.C.H. Kleinbloesem